عوامل پاک مانند سیستم اطفا حریق FM200، به آن دسته از مواد خاموش‌کننده آتش گفته می‌شود که از نظر الکتریکی نارسانا و فرّار هستند و پس از تبخیر هیچ باقیمانده‌ای از خود بر جای نمی‌گذارند. گاز FM200 یکی از این عوامل پاک است. این گاز بی‌رنگ و بی‌بو است و پس از تخلیه تبخیر می‌شود و گرما را جذب می‌کند تا آتش به سرعت مهار شود. در این مطلب قصد داریم به بررسی سیستم اطفا حریق FM200 بپردازیم.
سیستم اطفا حریق FM200 چیست؟
گاز FM200 نام تجاری گاز هپتا فلوئوروپروپان است. این گاز یک هالوکربن بی‌رنگ و بی‌بو است. گاز FM200 با از بین بردن رادیکال‌های آزاد آتش، شعله‌های آتش را خاموش می‌کند و با جلوگیری از واکنش شیمیایی، یکی از اضلاع چهاروجهی آتش را مختل می‌کند. در هنگام تماس عامل FM200 با گرمای آتش، یک واکنش شیمیایی به صورت موضعی رخ می‌دهد که در نتیجه آن، دما کاهش می‌یابد و آتش خاموش می‌شود. سپس این گاز متلاشی می‌شود و هیچ اثری از خود باقی نمی‌گذارد و از آنجا که کاملا نارسانا است، به تجهیزات الکترونیکی نیز آسیبی نمی‌رساند.
عملکرد این سیستم به صورت غرقابی و از طریق پرکردن محیط است. سیستم اطفای حریق FM-200 با رقیق کردن اکسیژن محیط و شکستن زنجیره آتش، عمل اطفا را انجام می‌دهد. از آنجا که گاز FM200 گران‌قیمت است، استفاده از آن در مواردی مقرون‌به‌صرفه است که لازم باشد تنها حجم کمی از محیط با گاز پوشانده شود.
سیستم اطفای حریق FM-200 همزمان با سیستم اعلان حریق وارد عمل می‌شود. این سامانه دارای سیستم کنترل پنل با تجهیزات تشخیص حریق در قالب دتکتورهای دود، دتکتور حرارتی، دتکتور دود است. دریچه‌های استفاده شده در کپسول‌های FM200 از جنس برنج می‌باشد که مقاومت فشاری بالایی دارد. شیرهای مربوط به سرسیلندرها دارای نشانگر فشار هستند که برای کنترل دوره‌ای فشار مورد استفاده قرار می‌گیرند. نازل‌های مورد استفاده در سیستم FM200 از جنس آلومینیوم هستند.
وظیفه گاز FM200 گرفتن گرما از شعله آتش و کاهش دما تا حدی است که شعله نتواند روشن بماند که بدین ترتیب آتش سریع خاموش می‌شود. سریع خاموش شدن آتش به معنای آسیب کمتر و هزینه‌های پایین برای تعمیرات است. برای مثال، تمام سرورهای موجود در یک مرکز داده پس از خاموش شدن آتش، می‌توانند همچنان به کار خود ادامه دهند.
برای آشنایی با انواع سیستم های اطفا حریق مقاله زیر را مطالعه کنید.
مزایای سیستم اطفا حریق FM200
آب و سایر سیستم‌های اطفا حریق مبتنی بر فوم، خطر آسیب رساندن به تجهیزات فناوری اطلاعات را دارند و بنابراین به ندرت در مراکز داده مورد استفاده قرار می‌گیرند. همچنین در هنگام آتش‌سوزی لازم است که شعله‌ها محدود شوند و باعث آسیب رساندن به سایر مناطق نشوند. خوشبختانه سیستم اطفا حریق FM-200 این ویژگی‌ها را دارد. در ادامه به ذکر مهم‌ترین مزایای سیستم اطفا حریق FM200 می‌پردازیم.
خاموش کردن انواع کلاس آتش
سیستم اطفا حریق FM-200 می‌تواند حریق کلاس‌های A، B، C، D، E را مهار کند. منظور از آتش کلاس A، مواد قابل احتراق جامد مانند کاغذ، چوب، پارچه و برخی پلاستیک‌ها است. آتش کلاس B، مایعات قابل‌اشتعال مثل الکل، اتر، روغن، بنزین و گریس است.
آتش کلاس C حریق ناشی از تجهیزات الکتریکی، وسایل برقی و سیم‌کشی است که برای خاموش کردن آنها، از یک نارسانا مثل سیستم FM200 استفاده می‌شود تا از آسیب ناشی از شوک الکتریکی جلوگیری شود. حریق کلاس D، آتش حاصل از فلزات قابل اشتعال مانند سدیم، پتاسیم و اورانیوم است. سرانجام، آتش کلاس E آتش‌سوزی تجهیزات الکتریکی در اثر خرابی یا وجود نقص در اجزای ماشین‌آلات است.
اثرگذاری سریع
صرف نظر از نوع آتش‌سوزی، سیستم اطفا حریق FM200 می‌تواند تنها در ده ثانیه خودش را به سطوح اطفا برساند و خطر از کنترل خارج شدن آتش را تا میزان قابل توجهی کاهش دهد. این سیستم به دلیل سریع‌الاثر بودن، میزان آسیب‌دیدگی تجهیزات را نیز محدود می‌کند.
قابل استفاده در فضاهای بسته
سیستم اطفا حریق FM200 و همچنین دیگر سیستم‌های اطفا حریق مبتنی بر گاز، به طور گسترده آزمایش شده‌اند و کاربردهای زیادی در دنیای واقعی دارند. بدین ترتیب این سیستم برای استفاده در فضاهای بسته هیچ خفگی افراد را به همراه ندارد و کاملا ایمن است. لازم به ذکر است که سیستم اطفا FM200 در برخی از مراکز پزشکی نیز استفاده می‌شود، که این مساله نشان از ایمن بودن استنشاق آن در حد مجاز است.
مقرون‌به‌صرفه
از آنجایی که تنها مقدار کمی از گاز FM200 برای خاموش کردن آتش نیاز است، مراکز داده لازم نیست تعداد زیادی از این کپسول‌ها را ذخیره کنند. بدین ترتیب، برای قفسه‌ها یا سایر فضای ذخیره‌سازی، فضای بیشتری آزاد می‌شود. سیستم‌های FM200 نیز مانند هر سیستم اطفا حریق دیگری، با حاشیه ایمنی بالا برای افراد طراحی شده‌اند.
همچنین، سیستم اطفا حریق FM200 به عنوان یک عامل پاک طبقه‌بندی می‌شود؛ چرا که که استفاده از آن در فضاهای مورد استفاده، کاملا ایمن است. این میزان از ایمنی در طی بیش از یک دهه تجربه در دنیای واقعی ثابت شده و با مطالعات گسترده علمی به تایید رسیده است.
مقایسه سیستم اطفا حریق FM200 و هالون
سیستم اطفا حریق FM200 یک روش مهار آتش بر پایه گاز است. این گاز با نام شیمیایی هپتا فلوئوروپروپان شناخته می‌شود. گاز FM200 به عنوان جایگزین هالون در صنعت آتش‌نشانی شناخته می‌شود و مشکلاتی که هالون‌ها برای محیط زیست ایجاد می‌کنند را با خود به همراه ندارد.
در واقع گازهای خانواده هالون پس از انتشار در محیط، به دلیل پایداری بالا به لایه‌های بالایی جوّ نفوذ می‌کنند. هالون‌ها تحت تاثیر پرتو فرابنفش، پایداری خود را از دست می‌دهند. معروف‌ترین گاز در خانواده هالون، هالون 1301 است که تحت تاثیر پرتو فرابنفش، پایداری ترکیب آن از بین می‌رود و پیوند عنصر برم با کربن در این ترکیب شکسته می‌شود. بدین ترتیب برم آزادشده با اکسیژن موجود در ازن واکنش می‌دهد.
نتیجه آنکه با شکسته شدن پیوند اکسیژن در ترکیب اوزون، لایه اوزون در جوّ از بین می‌رود. این در حالی است که سیستم اطفا حریق FM200 هیچ‌گونه آثار مخربی بر لایه اوزون ندارد و در حال حاضر در بیش از 70 کشور در سراسر جهان مورد استفاده قرار می‌گیرد. در جدول زیر، برتری‌های سیستم اطفا حریق FM200 در مقایسه با هالون 1301 آورده شده‌اند:
| ——- | پتانسیل تخریب لایه ازن (ODP) | طول عمر در اتمسفر (سال) | پتانسیل گرمایش جهانی (GWP) |
| هالون 1301 | 12 | 65 | 6900 |
| FM200 | 0 | 33 | 3500 |
کاربرد سیستم اطفا حریق FM200
گاز FM200 به شکل مایع ذخیره می‌شود و سپس به عنوان بخار به منطقه موردنظر تخلیه می‌شود. این عامل مهار آتش، در کپسول‌های استاندارد نگهداری می‌شود و با نیتروژن خشک تحت فشار بالا تا 25 بار و در دمای 21 درجه سانتی‌گراد قرار می‌گیرد.
سیستم اطفا حریق FM200 یک عامل مناسب برای مهار آتش در انواع محیط‌ها است. برخی از کاربردهای رایج سیستم اطفا حریق FM200 شامل استفاده در مراکز داده، اتاق‌های سرور و کنترل است. سایر کاربردهای این سیستم اطفا حریق به شرح زیر است:
- تجهیزات مخابراتی
- تجهیزات پزشکی
- بانک‌ها
- کتابخانه‌ها
- اتاق‌های یو پی اس
- اتاق‌های بایگانی
- تجهیزات روباتیک
- مجموعه‌های تاریخی
- محیط‌های ذخیره‌سازی مایعات قابل‌اشتعال
آیا گاز FM200 خطرناک است؟
سمیت گاز FM200 مثل هالون 1301 بسیار پایین است و در صورت استفاده بر اساس توصیه‌های سازنده، خطرات حاد یا طولانی‌مدت ایجاد نمی‌کند. بخارات حاصل از این گاز هیچ تاثیری بر پوست یا چشم‌ها ندارند. البته در صورتی که گاز در حالت مایع با پوست یا چشم تماس پیدا کند، می‌تواند باعث سرمازدگی در این نواحی شود.
همچنین، در صورت استنشاق بخارات با غلظت بیش از حد مجاز، ممکن است فرد دچار سردرد، سرگیجه و در بدترین حالت از رفتن هوشیاری شود. خوشبختانه در صورتی که از سیستم اطفا حریق FM200 مطابق با دستورالعمل‌های سازنده استفاده شود، هیچ خطری به همراه نخواهد داشت.
سیستم اطفا حریق آیروسل، یکی دیگر از انواع سیستم های اطفا حریقی است که به عنوان عامل پاک از آن یاد شده و بهترین جایگزین برای سیستم اطفا حریق هالون است. سیستم اطفا حریق آیروسل در انواع مختلفی تولید شده است که جدیدترین نوع آن سیستم اطفا حریق آیروسل تدبیر است. در آیروسل تدبیر، تمامی ایرادات آیروسل های قدیمی کاوش و برطرف شده است و به همین خاطر استفاده از آن به انسان و محیط زیست آسیبی وارد نمی‌کند. استشناق گاز آیروسل برای انسان کاملا بی‌خطر است و هیچ آسیبی به تجهیزات الکترونیکی و صنعتی وارد نمی‌کند. سیستم اطفا حریق آیروسل بخاطر ویژگی‌های منحصر بفرد خود توانسته است به عنوان بهترین سیستم اطفا حریق دنیا شناخته شود.
جایگزینی هالون با سیستم اطفا حریق FM200
سیستم‌های کنترل هالون و دی اکسید کربن که الزامات استانداردهای بین‌المللی مربوطه را برآورده می‌کنند، می‌توانند به عنوان بخشی از سیستم FM200 عمل کنند. البته با توجه به تفاوت در غلظت و ویژگی‌های فیزیکی گازها، احتمالا لازم است شیر، نازل‌ها، لوله‌کشی ظروف ذخیره تعویض شوند. با این حال، به دلیل شباهت‌های موجود در تجهیزات، گذر از سیستم هالون یا دی اکسید کربن به سیستم اطفا حریق FM-200 می‌تواند با حداقل اختلال و کمترین زمان ممکن یا حتی بدون توقف سیستم انجام شود.
نکات استفاده از سیستم اطفا حریق FM200
در صورت تماس FM200 با چشم، باید چشم‌ها را بلافاصله با آب گرم شست و آنها را تا زمان معاینه توسط چشم‌پزشک، حداقل 15 دقیقه باز نگه داشت. همچنین در صورت قرار گرفتن کپسول‌های FM200 در محیط آتش‌سوزی، باید اقداماتی برای خنک نگه داشتن آنها نیز در پیش گرفته شود؛ چرا که احتمال انفجار این کپسول‌ها در اثر حرارت زیاد آتش وجود دارد.
تدبیر؛ تامین‌کننده انواع سیستم اطفا حریق
گاز FM200 یک ماده غیرقابل‌اشتعال است. سیستم اطفا حریق مجهز به این گاز به محصولات الکترونیکی آسیب نمی‌رساند و در صورت استفاده صحیح، تنفس آن خطری برای افراد به همراه ندارد. همچنین می‌توان از این سیستم در فضاهای بسته استفاده کرد. سیستم اطفا حریق FM200 می‌تواند برای محافظت از مناطق حیاتی و دارایی‌های ارزشمند یک گزینه مطمئن درنظر گرفته شود.
گروه تولیدی و صنعتی تدبیر یکی از بزرگترین ارائه‌دهندگان خدمات و تجهیزات ایمنی و آتش‌نشانی در ایران است. هنگام تصمیم‌گیری در مورد اینکه آیا سیستم اطفا حریق FM200 بهترین انتخاب برای شرکت یا محیط کسب‌وکار شما است یا نه، به یاد داشته باشید که هیچ پاسخ صحیح واحدی در مورد حفاظت در برابر آتش وجود ندارد. ما در تدبیر به خوبی دغدغه شما برای حفاظت از جان و دارایی‌تان در برابر آتش‌سوزی را درک می‌کنیم و به همین علت بهترین راهکار را با مناسب‌ترین قیمت به شما پیشنهاد می‌کنیم. برای دریافت اطلاعات بیشتر، با کارشناسان ما تماس بگیرید.
سوالت متداول سیستم اطفا حریق Fm200
آیا گاز سیستم اطفا حریق fm200 سمی است؟
بله تا حدودی، استشناق گاز fm200 در فضای بسته ممکن است باعث مسمومیت انسان شود.
آیا سیستم fm200 اصل در ایران وجود دارد؟
خیر، گاز داخل اغلب سیستم‌های fm200 ایرانی از نوع مرغوب نیست و به همین خاطر ممکن است عملکرد مناسبی نداشته باشد.
